KTTB, kontrolsüz antibiyotik kullanımının önüne geçilmesi için Antibiyotik Direnci Farkındalık Günü 18 Kasım günü için bildiri yayınladı:
"Antibiyotik keşfinden bugüne, salgınlar tarihine bakıldığında antibiyotiklerin kullanımıyla milyonlarca insanın hayatının kurtulduğu ve insanlık için önemi açıkça görülmektedir. Antibiyotikler hayat kurtarıcı olduğu kadar uygunsuz kullanımı halinde tedavisi zor hatta imkansız olan enfeksiyonlara yol açmaktadır. Uluslararası sağlık örgütlerinin verilerine göre her yıl yaklaşık 2 milyon insan dirençli bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Günümüz şartlarında antibiyotiklerin tedavi edici özelliklerinin dışında gıda ve hayvan endüstrisinde kullanımı da giderek yaygınlaşmıştır. Gıdaların raf ömrünü uzatmak veya kesim hayvanlarında kısa sürede kesim ağırlığı elde etmek amacıyla yemlerin içine eklenerek kullanımı her geçen gün artmaktadır. Yaygın ve denetimsiz kullanımın artmasıyla birlikte hastalık tedavi edici özelliğini giderek kaybeden antibiyotik gruplarının yerine ise yenileri artık üretilememektedir. Bu noktada uygunsuz antibiyotik kullanımı sonucunda dirençli enfeksiyon oranları ve bu enfeksiyonlarla ilişkili ölümler de her geçen yıl artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün global antibiyotik direnç önleme planı içerisinde tarım, insan ve hayvan sağlığı konusunda ortak bir politika geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Hayvancılık sektöründe antibiyotiklerin, hayvanların kısa sürede büyümesi ve dayanıklılık için kullanımının kısıtlanması ve yem içeriklerindeki antibakteriyel miktarlarının denetlenmesi önerilmektedir.
Gereksiz antibiyotik kullanımı ayrıca sosyoekonomik açıdan da zarar oluşturmaktadır. Uygun olmayan doz ve sürede kullanılan antibiyotiklerin maliyeti göz önünde tutulduğunda sağlık sistemi içerisinde önemli bir harcama kalemi oluşturmaktadır. Yarım kalan antibiyotik kutularının atılması veya gereksiz tüketimi sonucunda yaşanan mali kaybın önüne geçilmesi halinde hastane eczanelerinden ücretsiz ilaca erişimin iyileştirilmesi için kaynak elde edilebileceği açıktır.
Gelişmiş ülkelerde reçetesiz antibiyotik kullanımının önüne geçilmesi için çeşitli sağlık politikaları ve otomasyon sistemleri kurulmuştur. Ülkemizde ise böyle bir yapılanma söz konusu değildir. Reçetelerle ilgili denetim, en son 2016 yılında yapılmış olup ilaç eczacılık dairesinde bu denetimi gerçekleştirebilecek personel sayısı ise son derece yetersizdir. Hastaların sağlık sisteminden tam anlamıyla yararlanamaması ve antibiyotik kullanımı konusunda yeterli bilgilendirme yapılmaması sonucunda kontrolsüz antibiyotik erişimi ve kullanımı mevcuttur. Yıllık antibakteriyel direnç oranlarının resmi olarak yayınlanmaması ve halen bir bildirim mekanizmasının kurulamaması da veri eksikliğine ve dolayısı ile uygun planlama yapılamamasına neden olmaktadır. İlaç ve eczacılıkla ilgili yasalar ve organizasyon güncellenmeli, akılcı ilaç kullanımı gündeme gelmelidir.
Hekim reçetesi olmadan ilaç satın almak ve kullanmak sağlığınıza tehlike yaratacaktır. Bu nedenle hekim dışında kimsenin ilaç kullanım ve satın alma tavsiyesini kabul etmeyiniz.
Unutulmamalıdır ki sağlığınız ile ilgili tavsiyelerde bulunabilme yetki ve eğitimine sahip tek meslek grubu hekimlerdir. Ülkemizde antibiyotik ve narkotik ilaçların hekim muayenesi olmadan, reçetesiz ve suistimale açık olarak satıldığını gözlemlemekteyiz. Bu suistimalin önüne geçmenin yolu, ilaçların reçetesiz satışının önüne geçecek ilaç tedarik düzenlemelerini ivedi olarak hayata geçirmektir. Ülkemiz kaynakları ve uzmanları tarafından ülke koşullarına uygun geliştirilecek e-reçete sistemine geçiş gerçekleşmelidir. İthal edilerek yama şeklinde dahil olunacak her sistemin, ülke koşullarına adapte edilemeyeceğini, hastaların mahrem bilgilerinin güvenliğini tehdit edebileceğini, ülke olarak dışa bağımlılığı artıracak bir uygulama olacağını hatırlatırız.
Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası aracılığı ile Sağlık Bakanlığı’nı ve ilgili paydaşlarını kontrolsüz antibiyotik kullanımının denetlenmesi ve kısıtlanması konusunda bir kez daha göreve çağırıyoruz. Unutmayalım ki antibiyotik direnci tüm dünyayı etkileyen; insan, hayvan ve bitki sağlığını aynı anda tehdit eden, ölümcül bir sorundur.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Yönetim Kurulu"
