Kalp krizi en çok ölüme neden olan hastalık olarak biliniyor. Değişen yaşam koşulları kalp krizi görülme oranının artmasına neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2030 yılı geldiğinde kalp damar hastalıklarına bağlı olarak her sene 23,6 milyon insanın yaşamını kaybedeceğini öngörüyor. Kalp krizinin en sık karşılaşılan belirtisi göğüs ağrısı- sıkışması olarak bilinse de bu hastalık kişiye bağlı olarak bir ay önceden belirti göstermeye başlıyor. Üstelik gösterdiği belirtiler en sık yaşanan rahatsızlıklar arasında bulunuyor. Bu belirtilerin uzun sürmesi ve yaşamınızı etkilemesi durumunda mutlaka doktora başvurmanız gerekiyor. KALP KRİZİ RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN Sigaradan uzak durulmalıdır. Düzenli, özellikle kalp hastalığına uygun egzersizler yapılmalıdır. Hareketsiz bir yaşam tarzı sürdüren 50 yaşın üzerindeki kişiler bir egzersiz programına başlamadan önce bir doktora danışmalıdır. Kan basıncı ve kolesterol takibi için düzenli olarak doktora görünülmelidir. Kilo kontrolü sağlanmalıdır. Yağ, kolesterol ve tuz oranı düşük bir diyet yapılmalıdır. (Fındık, avokado, zeytin ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağ seçenekleri tercih edilmelidir. Bol sebze, meyve ve kepekli yiyecekler tüketilmelidir. Tansiyonun yükselmesine yol açan tuz günde sadece 5-6 gr’la sınırlandırılmalıdır. Deniz ürünleri-balık, baklagiller (fasulye ve mercimek gibi), kabuklu yemişler gibi çeşitli sağlıklı protein kaynakları tüketilmelidir. Kırmızı et tüketiminde etin yağsız olmasına dikkat edilmeli kırmızı et tüketimi haftada 1- 3 kez ile sınırlandırılmalıdır. Diyabet takibi ve düzenli kan şekeri kontrolü yapılmalıdır. Stresten uzak durulmalıdır. Alkolde uzak durulmalı ya da tüketimi sınırlandırılmalıdır. KALP KRİZİNİN BİR AY ÖNCEDEN GÖRÜLEN BELİRTİLERİ HALSİZLİK Son 1 ay veya daha erken dönemde, açıklanamayan sürekli halsizlik hali yaklaşmakta olan kalp krizine işaret eden başlıca belirtilerden biridir. Kadınlar bu tip belirtileri erkeklerden daha fazla gösterir. Özellikle depresyonda olmadığınıza eminseniz ve başka bir kronik sağlık problemiz yoksa, kalbiniz ilk işaret fişeğini halsizlik ile ateşlemiş olabilir. KARIN AĞRISI Karın ağrısı, mide bulantısı, şişkinlik hissi veya göğüs orta bölgede ekşime-yanma hissi kalp krizi öncesinde ve anında görülen en yaygın belirtilerdendir. Bu belirti kadın ve erkekte aynı oranda görülür. Kalp krizi öncesi karın ağrısı episodik bir yapıya sahiptir yani kısa süre için hafifler ama sonrasında tekrardan başlar. Özellikle kalp krizinden birkaç gün önce mide ekşimesi ve göğüste yanma ile kendini gösterdiğinden reflü veya mide ülserleri ile karışabilmektedir. UYKUSUZLUK Yine kadınlarda daha sık görülen ve kalp krizi veya felç riski ile de ilişkili önemli olan belirtilerden biridir. Uykusuzluğun son dönemlerde artması ve çoğunlukla aşırı derecede endişe ve keyifsizlik ile beraber seyretmesi tipiktir. Kalp krizinin habercisi olan uykusuzluk, uykuyu dalmada güçlük, uykuyu sürdürmede zorluk ve sabahın erken saatlerinde yorgun uyanma şeklinde seyreder. NEFES DARLIĞI Nefes darlığı, derin nefes almakta hissedilen güçlü zorluk hissidir. Kalp krizi geçirmeden önceki 2-3 günlük dönemde özellikle önemlidir. Açık havada, yeterli havayı alamama hissi, baygınlık ve huzursuzluk hali olarak kendini gösterir. Özellikle geceleri uykudan uyandırıp, nefes almak için balkona çıkma veya pencereyi açma istekleri olur. SAÇ DÖKÜLMESİ Saç kaybı, kalp rahatsızlığı riskinin sinsi belirtilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çoğunlukla 50 yaş üstü erkekleri etkiler. Bu durum, stres altındaki vücudun kortizol hormon seviyesi yükseltmesi ile de ilişkilidir. Kortizol vücudun günlük olarak saldığı bir hormon olmakla birlikte stres anında çok daha fazla salgılanır. Kalp krizi gibi vücudu büyük bir strese sokan durumda aşırı derecede artar. ÇARPINTI Aritmi olarak adlandırılan bu durum genellikle kadınlarda panik atak ve endişenin eşlik ettiği bir durumdur. Aritmi (düzensiz kalp atışı) veya taşikardi (kalp atış hızında artış) beklenmedik şekilde ortaya çıkar ve kendisini ciddi şekilde hissettirir. Düzensiz kalp atışı genellikle 1-2 dakika sürer. Kalp krizinden aylar önce başlayan bu durum, kalp krizi esnasında özellikle rengin solması, baş dönmesi ve aşırı yorgunluk hissi ile beraber seyrediyorsa ciddi bir durum söz konusu demektir. Bu yüzden hemen hastaneye başvurmak önemlidir. AŞIRI TERLEME Alışılmadık aşırı terlemede kalp krizinin erken uyarı işaretlerinden biridir. Günün veya gecenin herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir. Bu belirti kadınları daha sık etkiler ve menopozda tipik olan sıcak basması veya gece terlemesi ile karıştırılır. Özellikle soğuk veya aşırı sıcak olmayan havalarda aşırı terleme kalbinizin kriz için ikaz verdiği durumdan kaynaklanabilir. GÖĞÜS VE KOL AĞRISI Kalp krizi durumu söz konusu olduğunda göğüs ağrısı göz ardı edilmemesi gereken ve yaklaşmakta olan kalp krizinin en önemli erken belirtisi olarak tanımlanabilir.Göğüs ağrısı bir veya iki kolda (daha sıklıkla solda), alt çene, boyun, omuzlarda veya karına kadar yayılan ağrı ile seyrede. Kalıcı veya geçici bir karaktere sahip olabilir. Bu tür bir durumda acil servise başvurup kalp ritminizi değerlendirmeniz önemlidir.