KKTC’de son bir yıl içinde temel tüketim maddelerine dudak uçuklatacak şekilde zam yapıldı.
Temel tüketim maddelerine gelen dudak uçuklatan zamlar, vatandaşı ekonomik darboğazın sarmalına her gün biraz daha itiyor.
Ekonomik denge, sağlanamıyor, zamlara siyasi erkten fren yok
Ülkede üst üste gelen zamlar ve dövizin hızla yükselişi, vatandaşın belini bükmeye devam ederken, ülkenin ekonomik bunalımdan kurtulması için siyasi erkten ise herhangi tedbir alıcı bir adım atılmaması endişe ile izleniyor.
Sofraların demir başı ekmeğin fiyatı 50 kuruş arttı
Son bir yıl içinde ekmeğe yapılan zammı, akaryakıt ve ruhsatlar izlerken, yıl içinde zam furyası da aralıksız sürdü. Stantlardaki yerini 1 TL’den alan somun ekmeğe üst üste yapılan artışlar sonucu sofraların bu önemli ürünü, 1.25 TL son olarak da 1.50 TL ile rekor kırdı.
Sofraların temel tüketim maddesi olan tüm ekmeklere 50’şer kuruş zam geldi. Tüm ekmek çeşitlerine gelen 50 kuruşluk zam zaten zar zor geçimini sağlayan kalabalık ailelerin de belini büktü. Önce 1 TL, daha sonra 1.25 TL olan somun ekmeğe son olarak yapılan 25 kuruşluk zam ile somun ekmeğin satış fiyatı 1.50 TL olmuş oldu.
Sütteki artış, vatandaşın cebine bir delik daha açtı
Yine vatandaşın temel tüketim maddeleri arasında olan özellikle çocuklu ailelerin tüketmeme lüksü neredeyse olmayan süt ve süt ürünlerine de gelen zamlar vatandaşın cebinde bir delik daha açtı. Çocuklu ailelerin cebini yakan süt, 3.35 TL’den, 2.99 TL-4. 75 TL arasında değişen marka ve fiyat aralıklarıyla marketlerde yerini aldı.
Yoğurda 2 TL’lik artış
Kısa süre önce 5.50 TL’den satılan 1 kg. yoğurdun fiyatı ise neredeyse 2 TL’lik gibi bir artış ile 6.99 TL’ye yükselerek raflardaki yerini aldı. Vatandaşın sofrasının iç serinleten temel tüketim maddesi yoğurt böylelikle vatandaş tarafından her gün tüketilip-tüketilmemesi de düşünülür bir hale geldi.
Zor günlerin dostu makarna 50 kuruşluk artışla zamdan nasibini aldı
Dar gelirli ailelerin, öğrencilerin ya da zaman zaman ekmeğin olmadığı öğünlerde kurtarıcı olarak görülen makarna fiyatlarındaki artış da dikkat çekti. Özellikle kalabalık ve dar gelirli ailelerin kurtarıcı besin maddelerinin başında gelen makarna fiyatlarındaki artış vatandaşa “Artık yeter” dedirtti. 75 kuruşluk uygun bir fiyat aralığında sayılabilecek makarnaya da 50 kuruşluk artış geldi. Böylelikle 1.25 TL’den satışa sunulan makarna da zamlanan ürünler arasında artışı gözle hissedilir kategorisindeki yerini aldı.
Etin alternatifi tavuk fiyatları da uçtu
Asgari ücretle ay sonunu zar zor getirmeye çalışan ve et almaya gücü yetmeyen vatandaşın alternatifi olarak düşünülen tavuktaki artış da vatandaşın boğazına takıldı. 2017 yılında maksimum 17.47 TL’lik fiyat aralığında satışa sunulan standart tüm bir tavuğun şu anki fiyatı ise 20.55 TL.
Hellim 15 TL’den 20 TL’ye çıktı
Kıbrıs kültürünün de bir parçası olan hellim de diğer tüketim maddelerine yapılan zamlardan aşağı kalmadı.
1 kilogramlık hellimin de fiyatı 15 TL’den 20 TL’ye çıktı.
Protein deposu yumurta patladı
Sabah kahvaltılarının protein deposu özellikle çocukların sağlıklı beslenmesine ek takviye görevi gören yumurta fiyatları zamlanan temel tüketim besinlerinin içerisinde zamlara en çok maruz kalan besinlerden. Yine standart bir marka olan 30’lu bir koli yumurta kısa süre önce 13.50 TL’den alıcıya ulaşırken, son yapılan zamla birlikte 19.90 TL ile vatandaşın cebini zorlar seviyeye geldi.
Pirinç ve bulgur da zamlandı
Yine kalabalık ve dar gelirli ailelerin, akşam yemeklerinin mutlaka olmazsa olmazı olan pirinç ve bulgur da, zamdan nasibini alan kuru besinler arasında yer aldı. Fiyatı 4.50 TL’den 6.99 TL’ye yükselen baldo pirinci 1.99 TL’den 2.50 TL’ye yükselen bulgur takip etti.
Tüp gaz 50 TL oldu
Kışın ekonomik ısınma alternatifleri arasında yer alan gaz sobası ve tüp sobası kullanıcıları hem gaz yağına hem de tüpe gelen zam ile birlikte, bu furyadan nasibini almış oldu. Ev tipi tüp gaz fiyatlarına sessiz sedasız zam yapıldı. 50 TL'ye yükselen ev tipi tüp gaz bazı yerlerde ise 51 - 52 TL'den satılıyor. Kış ayında tüp gaza zam yapılması asgari ücretle geçinen vatandaşı çileden çıkardı.
Akaryakıta yeni yılda okkalı zam
Uzun zamandır fiyatları değişmeyen akaryakıt ürünlerine Şubat 2018 itibarıyla okkalı zam yapıldı. Benzin ve Euro dizel ürünlerine litrede 15 kuruşluk bir artış getirildi. Bu düzenlemenin ardından, akaryakıt ürünlerinde son fiyatlar şöyle oldu: Euro dizel: 3.78 Benzin 95 oktan 3.85 Benzin 98 oktan 4.04 Gazyağı 3.55.
Eğitim de zamlandı
Öte yandan DPÖ’nün son olarak açıkladığı hayat pahalılığı verilerinde, ülkenin kangrenleşen yarasına dönüşen eğitim alanındaki artış, okul çağında çocukları olan aileleri kara kara düşünmeye sevk etti.
Tütün ve tütün ürünlerine 2 TL’lik zam
Ekmek, akaryakıt ve ruhsat zammının ardından tütün ve tütün ürünleri de zamlandı. Tütün ve tütün ürünlerine gelen zam ile birlikte 25 gr. tütünlere 1 TL, 50 gr. tütünlere ise 2 TL olmak üzere artış geldi. Tütünlerin zamlanmasının yanı sıra değişen fiyat aralıklarıyla yine tütün ürünleri olan tütün filtresi ve tütün kağıtlarına da zamlandı.
Resmi evrak, ehliyet, harçlar ve daha birçok bürokratik işleme de okkalı zam
Temel besin maddelerine yapılan zamlara ek olarak resmi evrak, ehliyet, harçlar ve daha birçok bürokratik işleme de okkalı zam geçtiğimiz günlerde Bakanlar Kurulu kararı ile alındı. Resmi Gazete’de yayımlanan harç değişikliklerine göre Pul Yasası’ndan evlenme harçlarına, ehliyet ücretlerinden seyrüsefer ücretlerine kadar her şeye zam yapıldı. Seçim nedeniyle geciken “zam ayarı” Şubat’ın son gününde, resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Hükümet geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği Bakanlar Kurulu toplantısında gelir bütçesinde yer alan harçların günümüz koşullarına göre yeniden düzenlenmesi başlığı altında devletin gelir elde ettiği tüm harçlara ortalama yüzde 12 ile yüzde 13.5 arasında zam yapıldı.
Sürüş ehliyetleri 30 TL ile 105 TL arasında zamlandı
Motorlu Araçlar Kayıt ve Ruhsat Harçları’nda yapılan değişikliğe göre, benzinle çalışan araçlarda; 0.03 kuruş ile 1.18 TL arasında, benzinden başka yakıtlar çalışan araçlara 0.05 kuruş ile 0.18 kuruş arasında zam yapıldı. Yeni düzenlemeye göre, sürüş ehliyetleri 30 TL ile 105 TL arasında zamlandı. Buna göre, iki yıllık ehliyet 239,80 TL’den 269.80 TL’ye, üç yıllık ehliyet 324,70 TL’den 364.70 TL’ye beş yıllık ehliyetler 418.50 TL’den 454.50 TL’ye ve on yıllık ehliyetler 814 TL’den 919 TL’ye çıkarıldı.
Evlenen de zamlı evlenecek
Türk Cemaat Meclisi Evlenme ile ilgili Resimler Yasası çerçevesinde evlilik ücretlerine de zam geldi. Buna göre evliliğin evlendirme memurluğunda yapılması halinde ücreti 310 TL. Memurluk dışında yapılan evlendirmede bu fiyat 628 TL’ye çıkıyor. Bunun yanı sıra evlenme sicile kayıt 123 TL ve evlenme ihbarının tasdiki 32 TL oldu.
Ruhsat harçları 0.28 TL ile 1.65 TL arasında
Ruhsat harçlarında da yeni ücret düzenlemesine gidildi. Yeni düzenlemeye göre, ağırlığı 1016 kilograma kadar olan araçlarda kilo başına 0.28 TL, ağırlığı 10171270 kilograma kadar olan araçlarda kilo başına 0.49 TL, ağırlığı 12711524 kilograma kadar olan araçlarda kilo başına 1.18 TL, ağırlığı 1524 kilogramdan yukarı olan araçlarda kilo başına 1.65 TL alınacak.
Pasaport da artışta
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Pasaport Yasası’nda öngörülen harçlarda da artış gözlemlendi. Buna göre beş yıllık pasaport 274 TL’den 309 TL’ye, iki yıllık diplomatik pasaport 200 TL’den 226 TL’ye, bir yıllık diplomatik pasaport 132 TL’den 149 TL’ye çıktı. Buna göre beş yıllık yenileme 550 TL’den 621 TL’ye, iki yıllık yenileme 402 TL’den 454 TL’ye, yıllık yenileme 268 TL’den 303 TL’ye yükseldi.
Sınav harçları 39 TL oldu
Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından yapılan sınavlara giriş harcı da 4.50 TL zamlanarak 34.50 TL’den 39 TL’ye yükseldi. Buna göre Yeterlik Sınavı, Yarışma Sınavları ve Yabancı Dil Sınavları’na girecek olan herkes 39 TL ödeyecek.
Yurttaşlık kabul harçları çıktı
Yeni KKTC vatandaşı olmuş kişilerden alınan KKTC yurttaşlığa kabul harcı 690 TL’den 780 TL’ye yükselirken, KKTC ikamet harcı 515 TL’den 580 TL’ye yükseldi.
KAYNAK:Yenibakış
